نقد و بررسی مفهوم شهادت (خط سرخ) و انتظار (خط سبز) در رباعیات دهه هشتاد

نویسنده

دانشیار مجتمع آموزش عالی سراوان

چکیده

نگرش امیدوارانه به آینده در تمدن­های جاودان دنیا، اصلی مهم تلقی می­شود. در مکتب اسلام نیز این نظریه از ابتدا به عنوان اصل پذیرفته شده ­است. از آن جا که ادبیات و شعر فارسی گنجینه فرهنگ و ارزش‌های این سرزمین هستند، چنین دیدگاهی را در خود منعکس کرده­اند. این مقاله بر آن است تا با بررسی رباعیات دهه هشتاد که مفاهیم انقلاب و جنگ به کمال در آن‌ها به پختگی رسیده­اند، نگرش به آینده را با مفاهیم و مضامین آخرالزمانی بررسی کند. برای رسیدن به این هدف، سروده­های رباعی سرایان معروف که در این دهه به سرایش اشعار پرداخته­اند، بررسی و تحلیل می‌شود. با بررسی­های انجام شده مشخص گردید که موضوع کربلا و شهادت امام حسین‰ به عنوان محرک این انقلاب، بلکه جهان تشیع و ظهور امام عصرf و تلاش برای بسترسازی ظهور به عنوان چشم­انداز امید آفرین از بن‌مایه‌­های پر بسامد رباعیات این دوره تلقی می‌شوند. این پژوهش از نوع توصیفی _ تحلیلی و با روش کتابخانه‌ای انجام پذیرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A critique on the concept of Martyrdom (the red line) and Awaiting (the green line) in the Eighties decade quatrain

نویسنده [English]

  • Manṣūr Nīk-Panāh
Associate professor in the Higher Education Complex of Sarawan
چکیده [English]

A hopeful attitude towards the future is considered an important principle in the eternal civilizations of the world.  In the Islamic school, this theory has been accepted as a principle since the beginning. Since Persian literature and poetry are the treasure of the culture and values of this land, they have reflected such a view. This article aims to examine the attitude towards the future with apocalyptic concepts and themes by examining the quatrains of the eighties decade, when the concepts of revolution and war have matured to perfection. To achieve this goal, the quatrains of famous poets who wrote poems in this decade are analyzed. Through the investigations, it was determined that the issue of Karbala and the martyrdom of Imam Hussein was the driving force of this revolution, but also the world of Shiism and the rise of the Imam of the Age and the attempt to create a platform for rise as a hopeful prospect are among the frequent motifs of the quatrains of this are considered period.  This research is descriptive and analytical and has been carried out with a library method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • quatrain
  • eighties decade
  • ʿᾹshūra
  • appearance
  • martyrdom
  • (Intiẓār) awaiting
ترجمه عربی چکیده

نقد ودراسة مفهوم الشهادة ( الخط الأحمر ) والإنتظار ( الخط الأخضر ) فی رباعیات الثمانینات

منصور نیک بناه [1]

الخلاصة :

لایختلف إثنان بإن النظرة المتفائلة للمستقبل فی الحضارات الإنسانیة تعتبر أصل مهم للغایة وتعتمد علیها فی إیجاد واقع مشرق ، وهذه النظریة فی الدین الإسلامی تم إعتبارها هی أیضاً منذ البدایة اصل لایمکن التغافل عنه ورکنه جانباً ، وبما أن الأدب والشعر الفارسی هما کنز ثقافة هذه الأرض وقیمها، فقد عکسا مثل هذه النظرة والرؤیة علیها . ویهدف هذا المقال إلى دراسة رباعیات الثمانینات، التی وصلت فیها مفاهیم الثورة والحرب إلى الکمال، ودراسة الموقف من المستقبل، ومفاهیم وموضوعات نهایة الزمان. ولأجل الوصول الى هذا الهدف فقد قامت بدراسة وتحلیل القصائد الرباعیة التی أنشدها الشعراء المعروفین فی هذا العقد وبعد الدراسة تلک تم التشخیص بإن موضوع کربلاء وإستشهاد مولانا الإمام الحسین ( ع ) کان هو المحرک لهذه الثورة ، بل إن عالم التشیع وظهور مولانا الإمام صاحب العصر والزمان ( عج ) والسعی الحثیث لأجل تهیئة أرضیة الظهورعلى إنها هی من تصنع الآمل تعتبر من أکثر موضوعات رباعیات هذه الفترة شیوعاً. وهذا البحث هو من نوع الوصفی – التحلیلی وجرى کتابته بالإسلوب المکتبی .

المصطلحات المحوریة : الرباعی ، الثمانینات ، عاشوراء ، الظهور ، الشهادة ، الإنتظار .

 

[1] معید بمجتمع التعلیم العالی فی مدینة سبزوار .